საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს დაფინანსებით, საქართველოს ეროვნული მუზეუმის უძველესი თბილისის კვლევის ცენტრმა, 2018 წელს, თბილისში ვაკე-საბურთალოს რაიონში, თრელიგორების ნასახლარის არქეოლოგიური კვლევა-ძიების სამუშაოები განახორციელა. შესრულებული სამუშაოების შედეგად ბალახის საფარისგან გაიწმინდა წინა წლებში გამოვლენილი 14 ობიექტი, დაიწყო ორი ახალი ობიექტის გათხრა და გაგრძელდა 2015 და 2017 წწ. დაწყებული სამი ობიექტის შესწავლა.საპროექტო ტერიტორიაზე გაითხარა ნაგებობის ოთხი კედელი . ოთხივე კედელი გამოვლენილია #15 ობიექტზე, რომელთაგან ერთი გრძელდება #16 ობიექტზეც, მიმდინარე წელს სამი ქვევრი იქნა გამოვლენილი; ამათგან ორი გაიწმინდა #15 ობიექტზე, ხოლო ერთი - #16 ობიექტზე . ამჟამად ბორცვის თხემზე გამოვლენილია სხვადასხვა ნაგებობის 39 კედელი და 70 ქვევრი. #15 ობიექტზე გათხრილი ოთხი კედლიდან კვლევის ამ ეტაპზე, არცერთი არ არის სრულად გამოვლენილი, რის გამოც რთულია იმის თქმა, ისინი სინქრონულია და ერთ ნაგებობას ეკუთვნის თუ სხვადასხვა სამშენებლო პერიოდს უნდა დაუკავშირდეს. #15 ობიექტზე გაიწმინდა 20-25 სმ-ის სისქის ალიზში არეული დამწვარი ფენა, რაც ძლიერი ხანძრის შედეგი უნდა იყოს. ამავე ფართობზე გამოვლენილია დამწვარი ძელების ნაშთი. #17 ობიექტს აღმოსავლეთის მხრიდან ემიჯნება ობიექტი #10. 2017 წელს აქ გამოვლენილი #22N კედლის NW ნაწილის გამოსავლენად (რომელიც #17 ობიექტის ფართობზე ხვდებოდა) გაიჭრა #17 ობიექტის ერთი მონაკვეთი c2, d2 კვადრატების ფართობზე. 2017 წლის არქეოლოგიური კვლევის შედეგების ანგარიშში გამოთქმული მოსაზრებების მიხედვით ნაგებობები ბანურსახურავიანი უნდა ყოფილიყო, ვინაიდან ბორცვის თხემის მთელ ფართობზე არ დადასტურებულა კრამიტის ფრაგმენტიც კი. მიმდინარე წელს #17 ობიექტზე აღმოჩნდა მოწითალო-ჩალისფრად გამომწვარი გვერდჩაკეცილი კრამიტის ფრაგმენტი. აღსანიშნავია, რომ კრამიტით რიგითი შენობების გადახურვა არ ხდებოდა. ბორცვის თხემზე კრამიტის დადასტურება იმას მოწმობს, რომ აქ არსებული ნაგებობები საზოგადოებრივ-საკულტო დანიშნულებისა იყო. თრელიგორების პირველი გორის თხემზე განლაგებული სატაძრო კომპლექსი სავარაუდოდ მტრის შემოსევის შედეგად ინგრევა (იხ. ანგარიში ‘’ქართლის (იბერიის) სამეფოს არქეოლოგიური ობიექტების კვლევა’’ 2016, 2017 წწ.). ასეთი დასკვნის საფუძველს გვაძლევს საპროექტო ტერიტორიაზე (ობიექტი #1,11,15 დადასტურებული დამწვარი ფენა და კატაპულტის ქვის ბირთვები, რომელთაგან ერთ-ერთი დანგრეულ კედელში აღმოჩნდა. ნგრევის შედეგად, როგორც ჩანს, ბორცვის თხემზე სიცოცხლე წყდება და ის შედარებით გვიან განახლდა. ყველაზე გვიან პერიოდს, სავარაუდოდ, ეკუთვნის ის კულტურული ფენა, რომელსაც გამოვლენილი 70 ქვევრიდან უმეტესობა (62 ერთეული) ეკუთვნის. ექსპედიციის ხელმძღვანელი : მიხეილ აბრამიშვილი